George Orwell, de auteur van 1984, schijnt ooit gezegd te hebben: “journalism is printing what someone else does not want printed; everything else is PR.” Vrij vertaald: Met journalistiek maak je altijd iemand ongelukkig.
Toch zijn er steeds meer journalisten die daar anders over denken. Van slecht nieuws word je maar depressief vinden zij. Dus moeten journalisten alleen goed nieuws brengen. Zo brengt Ralf Bodelier al enkele jaren ‘goed nieuws’ via zijn gesubsidieerde initiatief ‘World’s Best News’.
Charles Groenhuijsen gaat nog een stap verder. Hij maakt reclame voor ‘BrightVibes’ dat tekeer gaat tegen ‘het vele negatieve nieuws dat mensen ongelukkig maakt’, zoals Brightvibes.com vermeld.
Via Facebook verspreiden ze een filmpje getiteld ‘Bekende journalist onthult wat de meeste media negeren’. Wat volgt is allerminst een onthulling, maar een preek van bijna vier minuten van Groenhuijsen over wat er allemaal niet deugt aan de journalistiek.
“Optimisme is een op sentimenten gebaseerde aantasting van de realiteit”
Dat Groenhuijsen stelt dat de media altijd de negatieve kant belicht, klinkt als verraad. Verraad aan collega’s die schrijnende kwesties aan de kaak stellen. Aan onderzoeksjournalisten zoals Bram van der Heijden en Serge Sekhuis van De Limburger die de doofpot hebben gelicht van defensie die haar eigen personeel vergiftigde met chroom-6-verf. Verraad ook aan collega Daphne Caruana Galizia die heel wat corruptiezaken blootlegde in Azerbeidzjan en Malta en het uiteindelijk met de dood moest bekopen. Verraad aan de talloze journalisten die worden gevangen, gemarteld of gedood omdat ze alleen maar ‘slecht nieuws’ brengen over hun overheid of hun miljonairsvriendjes.
“Ik ben een optimist”, zegt Groenhuijsen. “Omdat ik naar de feiten kijk.” Nee Charles. Het een heeft niks te maken met het ander. En optimisme is een op sentimenten gebaseerde aantasting van de realiteit. Dat heeft optimisme met het pessimisme gemeen.
Als zelfs een gerenommeerd journalist als Groenhuijsen vindt dat journalisten moeten oordelen of een bericht positief of negatief is, en daar beleid op moeten voeren, dan krijgen we werkelijk Orwelliaanse toestanden. Dan blijft er uiteindelijk alleen nog PR over, om bij de eerder genoemde quote van Orwell te blijven.
‘Mr. Eyeliner’
Charles Groenhuijsen wil geen ‘breaking news’ meer; hij richt zich voortaan op ‘stille revoluties die extreem belangrijk zijn voor de lange termijn’. Zo raken al 25 jaar dagelijks ruim 100.000 mensen uit extreme armoede. Daar mag inderdaad meer aandacht voor zijn. Maar het wordt wel ontzettend eenzijdig als we verzwijgen dat er elke dag ook 820 miljoen mensen te weinig te eten hebben.
Elke ochtend sterven er verdorie 15.000 kinderen van de honger! Daar lees je zelden over in de krant, maar een gerenommeerd journalist als Groenhuijsen wil dat ook niet, want het is maar ‘negatief’.
Ik maak me oprecht kwaad over ‘Mr. Eyeliner’ zoals wij hem in de jaren ‘90 op de Academie voor Journalistiek noemden vanwege zijn hautaine voorkomen. Toch ben ik het niet helemaal met hem oneens. Veel journalisten (maar niet alle, zoals Groenhuijsen stelt) zien het uitsluitend als hun taak om te melden wat er in de wereld gebeurt. Zelf spelen ze geen rol in het wereldgebeuren.
Met Groenhuijsen vind ik het een journalistieke taak de wereld te verbeteren. Maar niet door de wereld eenzijdig te belichten. Niet door alleen maar te focussen op wat goed gaat en geen wereldproblemen, rampen, corruptie en mensenrechtenschendingen uit de weg te gaan.
Hoe dan wel? Met constructieve journalistiek. Een ‘old school’ journalist is er om de wereld te beschrijven, een constructieve journalist gaat een stap verder en kijkt ook hoe het beter kan. Hoe kunnen de problemen worden aangepakt?
Initiatieven voor ‘goed nieuws’ zijn er inmiddels genoeg. Platformen voor constructieve journalistiek zijn er minder.
Misschien iets voor het Mediahuis Limburg?
© Marc van der Sterren
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.
Dit artikel is eerder gepubliceerd als opinie in Dagblad de Limburger.
jammer van de valse toon in je verhaal Marc. Je weet maar al te goed dat nét World’s Best News (dat overigens al een jaar niet meer bestaat, o.a. door gebrék aan subsidie) net als Charles Groenhuijsen groot voorstander was van ‘constructieve journalistiek’.
We hebben redacties getraind op deze vernieuwende journalistiek en er drie jaar geleden zelfs een manifest over uitgegeven. Jij hebt dat toen mede-ondertekend. Ook weet je maar al te goed, dat zowel Charles als ik helemaal geen ‘goed nieuws’ willen brengen, maar ‘vooruitgangs nieuws’. Dat is iets heel anders: wij willen langlopende trends laten zien die om allerlei redenen de normale media niet halen.
Als jullie helemaal geen ‘goed nieuws’ willen brengen, maar ‘vooruitgangsnieuws’, waarom noemen jullie het dan ‘goed nieuws’? En waarom slaat Groenhuijsen zo’n valse toon aan tegen collega’s die, soms met gevaar voor eigen leven, de waarheid boven tafel weten te brengen en kwesties van levensbelang aan de kaak stellen?